Πώς ρυθμίζεται ο χρόνος εργασίας στον ιδιωτικό τομέα

Τη δυνατότητα ρύθμισης του μέσου όρου εργασίας, σε εβδομαδιαία βάση, σε ευρύτερες χρονικές περιόδους, χωρίς αλλαγή του μισθού, παρέχει η νομοθεσία
Ειδικότερα, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Εργασίας (ΙΝΕ) της ΓΣΕΕ και ειδικότερα όπως προκύπτει από το δίκτυο υπηρεσιών πληροφόρησης και συμβουλευτικής εργαζομένων, σύμφωνα με το άρθρο 42 του νόμου 3986/2011, προβλέπεται ότι σε επιχειρήσεις στις οποίες εφαρμόζεται συμβατικό ωράριο εργασίας, έως 40ώρες εβδομαδιαίως, επιτρέπεται:
*Για μια χρονική περίοδο που δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες, ανά έτος, ο εργαζόμενος μπορεί να απασχολείται έως δύο ώρες την ημέρα επιπλέον του οκταώρου. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι οι επιπλέον ώρες, από τις 40 την εβδομάδα, θα αφαιρούνται από το υπόλοιπο διάστημα, συμπλήρωσης του έτους αναφοράς.
Εάν η επιχείρηση εμφανίζει συσσώρευση εργασίας που οφείλεται στη φύση ή στο είδος των εργασιών της, ή σε ασυνήθεις και απρόβλεπτους λόγους, επιτρέπεται να συμφωνείται ότι μέχρι 256 ώρες εργασίας τον χρόνο, μπορεί να υπάρχει κατανομή με αυξημένο χρόνο απασχόλησης ανά περιόδους, που όμως δεν υπερβαίνουν τις 32 εβδομάδες ετησίως. Τονίζεται ότι το υπόλοιπο διάστημα του έτους εφαρμόζεται αντίστοιχα μειωμένος αριθμός ωρών εργασίας.
Οι διατάξεις περί διευθέτησης του χρόνου εργασίας εφαρμόζονται επίσης:

• Στις εποχιακές επιχειρήσεις
• Σε εργαζόμενους με σύμβαση εργασίας διάρκειας μικρότερης του ενός έτους.

Τονίζεται ότι ο εργαζόμενος διατηρεί το δικαίωμα να αρνηθεί κάποια μορφή διευθέτησης των ωρών εργασίας του, αν δεν είναι σε θέση να την εκτελέσει. Η άρνηση αυτή δεν συνιστά λόγο καταγγελίας της σύμβασης εργασίας του. Επίσης, προβλέπεται ότι σε κάθε περίπτωση πρέπει να τηρούνται οι διατάξεις που αφορούν τον χρόνο ανάπαυσης του εργαζομένου και κατά την περίοδο της αυξημένης απασχόλησης. Παρέχεται το δικαίωμα, αντί μείωσης ωρών εργασίας, να δίνεται στον εργαζόμενο ρεπό ή συνδυασμός και των δύο ή ανάλογη προσαύξηση της ετήσιας άδειας με ανάλογες αποδοχές, ή συνδυασμός όλων των παραπάνω.

Η διευθέτηση του χρόνου εργασίας μπορεί να καθοριστεί με:

• Επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις εργασίας.
• Συμφωνία του εργοδότη με συνδικαλιστική οργάνωση στην επιχείρηση που αφορά τα μέλη της.
• Συμφωνία του εργοδότη και του συμβουλίου των εργαζομένων.
• Συμφωνία του εργοδότη και ένωσης προσώπων.

Ειδικά για την ένωση προσώπων, αυτή μπορεί να συσταθεί από το 25% τουλάχιστον των εργαζομένων σε επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από 20 εργαζόμενους και 15% των εργαζομένων για επιχειρήσεις που απασχολούν λιγότερους από 20 εργαζόμενους. Ο νόμος πάντως, δίνει προτεραιότητα στις συμφωνίες με τις συνδικαλιστικές οργανώνεις, σε σχέση με το συμβούλιο των εργαζομένων. Η όποια συμφωνία κατατίθεται στην τοπική επιθεώρηση εργασίας και δεσμεύει το σύνολο των εργαζομένων.

Αν δεν υπάρχει ούτε συνδικαλιστική οργάνωση, ούτε συμβούλιο εργασίας, ούτε ένωση προσώπων, τότε η όποια συμφωνία για το ωράριο εργασίας, μπορεί να προκύψει μέσα από κοινό έγγραφο που θα υπογράφει το σύνολο των εργαζομένων μιας επιχείρησης. Επιπλέον ορίζεται ότι με επιχειρησιακές και κλαδικές συμβάσεις, μπορεί να καθορίζεται άλλο σύστημα ωραρίου εργασίας ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες της επιχείρησης ή του κλάδου.

Από όλα τα παραπάνω προκύπτει ότι απαγορεύεται η μονομερής, από τον εργοδότη, επιβολή διευθέτησης του χρόνου εργασίας ή η επιβολή της με ατομική συμφωνία.

Οι πρώτες πέντε ώρες υπερβάσεως για τους απασχολούμενους με το σύστημα της πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας θεωρούνται υπερεργασίας και αμείβονται με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 30%. Οι παραπάνω ώρες υπερβάσεως θεωρούνται υπερωρία και αμείβονται με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 75% εάν πρόκειται για νόμιμη υπερωρία. Αλλιώς αποτελούν κατ’ εξαίρεση υπερωρία και αμείβονται με προσαύξηση 100% στο καταβαλλόμενο ημερομίσθιο.