ΤΑ ΝΟΜΙΜΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΚΕΚΟΜΜΕΝΟΥ ΩΡΑΡΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΙΑΛΕΙΜΑΤΟΣ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ

ΕΝΝΟΙΑ ΩΡΑΡΙΟΥ

Ωράριο εργασίας είναι το σύνολο των ωρών κατά τις οποίες ο μισθωτός παρέχει την εργασία του στον εργοδότη του, ημερησίως, εβδομαδιαίως, τακτικώς, εκτάκτως, εκ του νόμου ή εκ συμβάσεως.

Είδη ωραρίου είναι το ημερήσιο, το εβδομαδιαίο, το τακτικό, το έκτακτο (υπερεργασία-υπερωρία), το νόμιμο, το συμβατικό, το συνεχές, το διακεκομμένο, το ημερήσιο και το νυκτερινό.

ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ – ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ώρες εργασίας θεωρούνται οι πραγματικές και σ' αυτές δεν περιλαμβάνονται οι διακοπές ή τα διαλείμματα. 

Εξαίρεση του παραπάνω κανόνα, σε ειδικές περιπτώσεις. π.χ. Οδηγών Τουριστικών Λεωφορείων κ.α (ΥΑ. 51266/1975, ΠΔ. 176/2006, Κανονισμός Ε.Ε. 561/2006)

Επίσης, οι εργαζόμενοι στο χώρο της κουζίνας έχουν υποχρεωτικό συνεχές άνευ διακοπής ωράριο (ΥΑ. 20714/1025/1976), ως και οι μερικώς απασχολούμενοι (άρθ. 2 παρ.7 Ν. 3846/2010), με εξαίρεση τους Οδηγούς , Συνοδούς Σχολικών Λεωφορείων και τους Καθηγητές σχολείων.

Η εφαρμογή διακεκομμένου ή μη ωραρίου εργασίας, στις περιπτώσεις που δεν προβλέπεται νομοθετικώς, εναπόκειται σε συμφωνία των μερών, άλλως στο διευθυντικό δικαίωμα του εργοδότη, το οποίο βεβαίως πρέπει να ασκείται εντός των ορίων του άρθρου 281 ΑΚ.

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

ΠΔ. 88/1999 "Ελάχιστες προδιαγραφές για την οργάνωση του χρόνου εργασίας σε συμμόρφωση με την οδηγία 93/104/ΕΚ" ΦΕΚ 94/Α/13-5-1999

Άρθρο 3. Ημερήσια ανάπαυση. Για κάθε περίοδο 24 ωρών η ελάχιστη ανάπαυση δεν μπορεί να είναι κατώτερη από (δώδεκα) έντεκα (11) συνεχείς ώρες (Ν. 4093/2012 ΙΑ 14).

Η περίοδος των 24 ωρών αρχίζει την 00.01 και λήγει την 24.00 ώρα.

Άρθρο 4. Διαλείμματα. 1. Όταν ο χρόνος ημερήσιας εργασίας υπερβαίνει τις έξι ώρες, πρέπει να χορηγείται διάλειμμα τουλάχιστον 15 λεπτών, κατά τη διάρκεια του οποίου οι εργαζόμενοι δικαιούνται να απομακρυνθούν από τη θέση εργασίας τους. Τα διαλείμματα αυτά δεν πρέπει να χορηγούνται συνεχόμενα με την έναρξη ή τη λήξη της ημερήσιας εργασίας. (Απαιτείται Κείμενη νομοθεσία, Σ.Σ.Ε. ή σε επίπεδο επιχειρήσεως κατόπιν διαβούλευσης με τους εκπροσώπους των εργαζομένων Ν. 1264/1982, ΠΔ. 17/1996)

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ

Προσωπικό Καταστημάτων 

ΝΔ. 1037/1971 "Χρονικά όρια λειτουργίας καταστημάτων και προσωπικού αυτών" ΦΕΚ 235/Α/17-11-1971

Κατάστημα θεωρείται κάθε χώρος σε ακίνητο, ανοικτός ή κλειστός, όπου συνήθως ενεργούνται αγοραπωλησίες εμπορευμάτων. Προς καταστήματα εξομοιούνται τα κουρεία, κομμωτήρια, ινστιτούτα αισθητικής, βαφεία, καθαριστήρια, πλυντήρια, σιδηρωτήρια και στιλβωτήρια.

Με αποφάσεις του Υπουργού Εργασίας, μπορεί να χαρακτηρίζονται ως καταστήματα και άλλοι χώροι στους οποίους παρέχονται υπηρεσίες προς το κοινό.

Ν. 1892/1990 άρθρο 42 παρ. 6 "Οι μισθωτοί των καταστημάτων που λειτουργούν με διακεκομμένο ωράριο για όλες ή μερικές ημέρες της εβδομάδος δικαιούνται μεσημβρινής αναπαύσεως, που δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τρεις ώρες."

Το Υπ. Εργασίας, δια της αριθ. 2346/28-9-1990 εγκυκλίου του "Οδηγίες για την εφαρμογή του άρθρου 42 του Ν. 1892/1990" αναφέρει: "..Με την παρ. 6 ορίζεται ότι τα καταστήματα που λειτουργούν με διακεκομμένο ωράριο, για όλες ή μερικές ημέρες της εβδομάδος, υποχρεούνται να εξασφαλίζουν στο προσωπικό τους μεσημβρινή διακοπή που δεν μπορεί να είναι μικρότερη των τριών ωρών.

Όταν τα καταστήματα ακολουθούν συνεχές ωράριο λειτουργίας υποχρεούνται να ακολουθούν και για το προσωπικό τους συνεχές ωράριο εργασίας.... Τα παραπάνω ισχύουν και για τους μερικώς απασχολουμένους." 

Από την 12/11/2012, ημερομηνία δημοσίευσης του Ν.4093/2012, (περ. 2  υποπ. ΙΑ.10) είναι δυνατόν στο πλαίσιο της οργάνωσης του ημερήσιου χρόνου εργασίας, να καθορίζεται μεσημβρινή ανάπαυση, τουλάχιστον τριών ωρών (παρ. 6 του αρ. 42 του Ν. 1892/1990), και για τους εργαζομένους σε καταστήματα που ακολουθούν συνεχές ωράριο, αρκεί να υπάρχει όρος στη σύμβαση εργασίας, για την εφαρμογή του διακεκομμένου ωραρίου εργασίας.

Επίσης με την περ. 1 της υποπ. ΙΑ.14 Ν. 4093/2012, αντικαθίσταται η διάταξη της παρ. 4 του άρθρου 42 του Ν. 1892/90, η οποία προέβλεπε την υποχρεωτική πενθήμερη απασχόληση για τους εργαζόμενους στα καταστήματα. 

Η διατήρηση του πενθημέρου είναι πλέον θέμα συμφωνίας των κοινωνικών εταίρων με την δυνατότητα που τους παρέχεται να καθορίζουν μέσω Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας τις ημέρες εβδομαδιαίας απασχόλησης για τους εργαζομένους στα καταστήματα. Για τον καθορισμό των ημερών αυτών θα πρέπει να τηρείται η 40ωρη εβδομαδιαία απασχόληση που προβλέπεται από την ΕΓΣΣΕ 

ΣΣΕ Εμπορίου 19/7/2002 ΠΚΥΕ 97/30-7-2002 άρθρο 3 "Στις ειδικότητες όλων των εργαζομένων που υπάγονται στην παρούσα ΣΣΕ χορηγείται κατά τη διάρκεια της εργασίας τους διάλειμμα είκοσι λεπτών το οποίο θεωρείται κανονικά ως χρόνος εργασίας."

Σημείωση: Τελευταία Σ.Σ.Ε. Εμπορικών καταστημάτων η ΠΚΥΕ 13/31-7-2012 με λήξη 31/7/2013 και με την παράταση στις 31/10/2013. Έκτοτε δεν υφίσταται ισχύουσα ΣΣΕ. Ο όρος της ανωτέρω ΣΣΕ έτους 2002, ισχύει για τους προσληφθέντες εμποροϋπαλλήλους έως 31/10/2013 και εφ' όσον δεν έχουν τροποποιηθεί οι όροι εργασίας τους με ατομική σύμβαση.

Προσωπικό Βιομηχανικών - Βιοτεχνικών Επιχειρήσεων

ΠΔ. 27/6-4/7/1932 "Κωδικοποίηση των περί 8ώρου εργασίας διατάξεων"

Άρθρο 14: Ώρες εργασίας θεωρούνται οι πραγματικές, μη συμπεριλαμβανομένων των διακοπών ή διαλειμμάτων εργασίας. Πάντως δε θεωρείται διακοπή ή διάλειμμα η απομάκρυνση για σωματική ανάγκη εκ της εργασίας ή λόγω καταφανούς κινδύνου αναγκαστική απομάκρυνση εκ της εργασίας.

Δια ελαφρύ πρόγευμα επιτρέπεται μόνο μία διακοπή, η οποία ποτέ δεν υπερβαίνει την 1/2 ώρα.

"Οι διακοπές για μεσημβρινό γεύμα, ουδέποτε υπερβαίνουν τις δύο ώρες το χειμώνα και τις τρεις ώρες το καλοκαίρι, σε καμία δε περίπτωση είναι μικρότερη της μίας ώρας. Σε περίπτωση, λόγω της φύσεως της εργασίας, είναι εντελώς αδύνατη η διακοπή επί ολόκληρη ώρα, δύναται ο αρμόδιος Επιθεωρητής Εργασίας να καθορίσει μειωμένο χρόνο διακοπής.

Εξαιρετικώς η μεσημβρινή διακοπή καθ' όλη την περίοδο του έτους στα μηχανουργεία, λεβητοποιεία, χυτήρια και μεταλλουργικές εργασίες, ορίζεται σε μία ώρα. Αν όμως οι επιχειρήσεις αυτές ευρίσκονται εντός κατοικημένης ζώνης, η κατά τ' ανωτέρω μεσημβρινή διακοπή δύναται να ορίζεται μέχρι 2 ώρες, οι οποίες πρέπει να εμπίπτουν εντός των ορίων της διακοπής της οριζομένης δι' αστυνομικής διατάξεως περί μέτρων κοινής ησυχίας. Σε περίπτωση, λόγω της φύσεως της εργασίας, είναι εντελώς αδύνατος η διακοπή επί ολόκληρο δίωρο, δύναται ο αρμόδιος Επιθεωρητής Εργασίας να καθορίζει μειωμένο χρόνο διακοπής.

Κατ' εξαίρεση, στα ασχολούμενα με εργασίες ημερήσιων εφημερίδων, τσιγκογραφεία, η μεσημβρινή διακοπή δύναται να ορίζεται μεγαλύτερη των κατά τ' ανωτέρω δύο ωρών το χειμώνα και τριών κατά το καλοκαίρι." (Τα εντός " "αντεκατεστάθησαν δια του ΠΔ 3/18-6-1932 και του άρθ. 6 του ΝΔ. 3789/1955)

Άρθρο 15 Απαγορεύεται όπως ο εργοδότης υποχρεώνει τους υπαλλήλους ή τους εργάτες να παραμένουν εντός των τόπων εργασίας ή του καταστήματος κατά τις ώρες της διακοπής ή αναπαύσεως, προς λήψη τροφής.

Εξαιρετικώς προκειμένου περί εργασιών ή επιχειρήσεων των οποίων η φύση της εργασίας δεν επιτρέπει απομάκρυνση των εργατών, δύναται μόνο κατόπιν αδείας του αρμοδίου Επιθεωρητή Εργασίας, να επιτραπεί στους εργάτες και τους υπαλλήλους όπως παραμένουν ή γευματίζουν στον τόπο εργασίας.

Άρθρο 16.  Κάθε εργοδότης υποχρεούται να έχει στη διάθεση των εργατών και υπαλλήλων επαρκή και υγιεινό χώρο προς λήψη τροφής και ανάπαυση.

Οι εργάτες δεν επιτρέπεται να απασχολούνται από τους εργοδότες ή των επιτετραμμένων τους εντός ή εκτός του εργοστασίου κατά τις ώρες του γεύματος ή αναπαύσεως.

Προσωπικό Ανωνύμων Εταιρειών και Τραπεζών

Άρθρο 7 Α.Ν. 547/1937 παρ. 3. "Η υπό του άρθ. 18 του από 8/4/1932 Π.Δ. οριζόμενη οκτάωρη διάρκεια της ημερήσιας εργασίας του υπαλληλικού προσωπικού των ανωνύμων εταιριών και των Τραπεζών ορίζεται του λοιπού σε επτά ώρες. Σε περίπτωση διακεκομμένης εργασίας η μεσημβρινή διακοπή πρέπει να είναι όχι μικρότερη των δύο, ούτε μεγαλύτερη των τριών ωρών." (Διατηρήθηκε σε ισχύ δια του άρθρου 16 του ΝΔ. 1037/1971).

Προσωπικό Οδικών Μεταφορών

Κανονισμός 561/2006 ΕΚ: Ο παρών κανονισμός εφαρμόζεται στις οδικές μεταφορές εμπορευμάτων όταν το μέγιστο επιτρεπόμενο βάρος των οχημάτων υπερβαίνει τους 3,5 τόννους ή επιβατών με οχήματα τα οποία είναι κατασκευασμένα για τη μεταφορά άνω των εννέα ατόμων, συμπεριλαμβανομένου του οδηγού. (Εξαιρέσεις με άρθρο 3).

Άρθρο 4

Διάλειμμα: Κάθε περίοδος κατά τη διάρκεια της οποίας ο οδηγός δεν επιτρέπεται να οδηγεί ή να εκτελεί κάποια άλλη εργασία και η οποία εξυπηρετεί αποκλειστικά την ανάπαυσή του.

Ανάπαυση: Κάθε περίοδος χωρίς διακοπή, κατά τη διάρκεια της οποίας ο οδηγός μπορεί να διαθέτει ελεύθερα το χρόνο του.

Περίοδος ημερήσιας ανάπαυσης: Καθημερινή περίοδος κατά τη διάρκεια της οποίας ο οδηγός μπορεί να διαθέτει ελεύθερα το χρόνο του και η οποία καλύπτει μία κανονική περίοδο ημερήσιας ανάπαυσης και μία μειωμένη περίοδο ημερήσιας ανάπαυσης.

Κανονική περίοδος ημερήσιας ανάπαυσης: Κάθε περίοδος ανάπαυσης χωρίς διακοπή, διάρκειας τουλάχιστον 11 ωρών. Εναλλακτικά, η κανονική περίοδος ημερήσιας ανάπαυσης μπορεί να ληφθεί σε δύο περιόδους, η πρώτη εκ των οποίων πρέπει να διαρκεί τουλάχιστον 3 ώρες χωρίς διακοπή και η δεύτερη τουλάχιστον 9 ώρες χωρίς διακοπή.

Μειωμένη περίοδος ημερήσιας ανάπαυσης: Κάθε περίοδος ανάπαυσης μικρότερη των 11 ωρών, αλλά διάρκειας 9 ωρών.

Περίοδος εβδομαδιαίας ανάπαυσης: περίοδος ανάπαυσης, κατά τη διάρκεια της οποίας ο οδηγός μπορεί να διαθέτει ελεύθερα το χρόνο του. Ο χρόνος καλύπτει την κανονική περίοδο εβδομαδιαίας ανάπαυσης και τη μειωμένη περίοδο περίοδο εβδομαδιαίας ανάπαυσης.

Κανονική περίοδος εβδομαδιαίας ανάπαυσης: Κάθε περίοδος ανάπαυσης διάρκειας τουλάχιστον 45 ωρών.

Μειωμένη περίοδος εβδομαδιαίας ανάπαυσης: Κάθε περίοδος ανάπαυσης χωρίς διακοπή διάρκειας μικρότερης των 45 ωρών η οποία μπορεί, με την επιφύλαξη των όρων του άρθρου 8 παρ. 6 να συντομευθεί σε τουλάχιστον 24 συνεχόμενες ώρες.

Άρθρο 6

Ο ημερήσιος χρόνος οδήγησης δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 9 ώρες και μπορεί να παρατείνεται σε 10 ώρες μέχρι δύο φορές την εβδομάδα.

Ο εβδομαδιαίος χρόνος οδήγησης δεν υπερβαίνει τις 56 ώρες και σε περίοδο δύο συνεχόμενων εβδομάδων δεν υπερβαίνει τις 90 ώρες.

Άρθρο 7

Μετά από περίοδο οδήγησης τεσσεράμισυ ωρών, ο οδηγός κάνει διάλειμμα τουλάχιστον 45 λεπτών χωρίς διακοπή, εκτός εάν λάβει περίοδο ανάπαυσης.

Το διάλειμμα αυτό μπορεί να αντικαθίσταται από διάλειμμα τουλάχιστον 15 λεπτών, που ακολουθείται από διάλειμμα τουλάχιστον 30 λεπτών. 

Άρθρο 8

Εντός 24 ωρών από το τέλος της προηγούμενης περιόδου ημερήσιας ή εβδομαδιαίας ανάπαυσής του, ο οδηγός πρέπει να έχει λάβει νέα περίοδο ημερήσιας ανάπαυσης.

Ο οδηγός μπορεί να πραγματοποιεί τρεις το πολύ μειωμένες περιόδους ημερήσιας ανάπαυσης μεταξύ δύο περιόδων εβδομαδιαίας ανάπαυσης.

Μία περίοδος εβδομαδιαίας ανάπαυσης πρέπει να αρχίζει το αργότερο μόλις συμπληρωθούν έξι συνεχόμενα 24ωρα από το τέλος της προηγούμενης περιόδου εβδομαδιαίας ανάπαυσης.

ΠΔ. 167/2006 Προσαρμογή της Ελληνικής νομοθεσίας στις διατάξεις της 2002/15/ΕΚ Οδηγίας Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Συμβουλίου για την οργάνωση του χρόνου εργασίας των εκτελούντων κινητές δραστηριότητες οδικών μεταφορών.

Άρθρο 3 ...Δεν περιλαμβάνονται στο χρόνο εργασίας τα, κατ' άρθρο 5 διαλείμματα, ο κατ' άρθρο 6 χρόνος ανάπαυσης καθώς και οι κατά το στοιχείο β΄του παρόντος άρθρου περίοδοι υποχρεωτικής διαθεσιμότητος, με την επιφύλαξη των διατάξεων της ισχύουσας νομοθεσίας που προβλέπουν αντιστάθμιση ή περιορισμό των περιόδων αυτών.

β) περίοδοι υποχρέωσης διαθεσιμότητος: οι περίοδοι πέραν των διαλειμμάτων και του χρόνου ανάπαυσης, κατά τις οποίες ο μετακινούμενος εργαζόμενος δεν οφείλει μεν να παραμένει στον τόπο εργασίας του, πρέπει όμως να είναι διαθέσιμος για να ανταποκρίνεται σε ενδεχόμενες κλήσεις για ανάληψη ή συνέχιση της οδήγησης ή για εκτέλεση άλλων εργασιών. Ειδικότερα ως περίοδοι υποχρέωσης διαθεσιμότητος νοούνται οι περίοδοι κατά τις οποίες ο μετακινούμενος εργαζόμενος συνοδεύει όχημα μεταφερόμενο με οχηματαγωγό ή με τραίνο, καθώς και οι περίοδοι αναμονής στα σύνορα και αυτές που οφείλονται σε απαγορεύσεις της κυκλοφορίας. Οι περίοδοι αυτές και η προβλεπόμενη διάρκειά τους πρέπει να γνωστοποιούνται εκ των προτέρων στο μετακινούμενο εργαζόμενο....

Άρθρο 5 : Διάλειμμα. Με την επιφύλαξη των διατάξεων του υπ' αριθ. 3820/1985 Κανονισμού ΕΟΚ ή των διατάξεων της συμφωνίας AETR σε περίπτωση που αυτή εφαρμόζεται, οι εκτελούντες κινητές δραστηριότητες οδικών μεταφορών, με την επιφύλαξη του άρθρου 2, παράγραφος 1 του παρόντος, απαγορεύεται να εργάζονται πάνω από έξι διαδοχικές ώρες χωρίς διάλειμμα. Ο χρόνος εργασίας διακόπτεται από διάλειμμα τουλάχιστον τουλάχιστον 30 λεπτών, εάν το σύνολο των ωρών εργασίας κυμαίνεται μεταξύ έξι και εννέα ωρών, και τουλάχιστον 45 λεπτών, εάν το σύνολο των ωρών εργασίας υπερβαίνει τις εννέα ώρες.

Τα διαλείμματα μπορούν να υποδιαιρούνται σε περιόδους διάρκειας τουλάχιστον 15 λεπτών η κάθε μία.

Προσωπικό ΚΤΕΛ

ΠΔ. 246/2006 ΦΕΚ 261/Α/29-11-2006

Άρθρο 29

Ημερήσια περίοδος εργασίας: Το χρονικό διάστημα μεταξύ των δύο διαδοχικών αναπαύσεων.

Περίοδος ημερήσιας ανάπαυσης: Το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ δύο ημερήσιων περιόδων εργασίας.

Εβδομαδιαία ανάπαυση: Το χρονικό διάστημα 48 ωρών μετά από συνεχή περίοδο εργασίας πέντε ημερών. 

Αναμονή: Το χρονικό διάστημα κατά την περίοδο εργασίας, μη προσφοράς υπηρεσίας λόγω απρόβλεπτων περιστατικών, όπως βλάβη λεωφορείων κλπ κατά το οποίο ο εργαζόμενος δεν μπορεί να διαθέσει ελεύθερα το χρόνο του, ούτε να εκτελέσει άλλη εργασία.

Διακοπή εργασίας: Κάθε περίοδος πέραν της μίας ώρας τουλάχιστον, κατά την οποία το προσωπικό κίνησης μπορεί να διαθέσει ελεύθερα το χρόνο του.

Εφεδρεία ή ετοιμότητα: Ο χρόνος παραμονής του μισθωτού σε θέση, στην οποία είχε ορισθεί και σε αναμονή για ανάληψη υπηρεσίας.

Άρθρο 30

Η διάρκεια της περιόδου εργασίας δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 8 ώρες ημερησίως και τις 40 εβδομαδιαίως στο σύστημα της εβδομαδιαίας πέντε εργασίμων ημερών, με δυνατότητα παράτασης της ημερήσιας περιόδου εργασίας μέχρι μία ώρα την ημέρα και δύο φορές την εβδομάδα κατά μία ώρα επί πλέον και η συνολική διάρκεια της εβδομαδιαίας εργασίας; δε θα υπερβαίνει τις 45 ώρες συνολικά.

Άρθρο 31

Διάλειμμα είναι το ενδιάμεσο διάστημα παύσεως της ημερήσιας περιόδου εργασίας, κατά τη διάρκεια του οποίου ο εργαζόμενος δεν μπορεί να εκτελεί άλλη εργασία.

Μετά από οδήγηση στο λεωφορείο τεσσάρων ωρών και τριάντα λεπτών θα πρέπει να δίδεται διάλειμμα 45 λεπτών τουλάχιστον, εκτός αν ακολουθεί περίοδος ανάπαυσης του οδηγού.

Το διάλειμμα αυτό μπορεί να αντικαθίσταται από διαλείμματα 15 τουλάχιστον λεπτών το καθένα.

Οι οδηγοί και εισπράκτορες των αστικών λεωφορείων ΚΤΕΛ απλής φυλακής, δικαιούνται ενός τουλάχιστον 30λέπτου διαλείμματος εντός της ημερήσιας εργασίας, που πραγματοποιείται στο τέρμα ή την αφετηρία της διαδρομής των λεωφορείων και θα πρέπει να δίδεται κατά το δυνατόν στο ενδιάμεσο του χρόνου απασχολήσεως.

Οδηγοί Τουριστικών Αυτοκινήτων (ΠΟΥΛΜΑΝ)

Απόφαση Υπ. Απασχολήσεως αριθ. 51266/1975 ΦΕΚ 1458/Β/1012-1975

1. Η απασχόληση των οδηγών και των βοηθών οδηγών των τουριστικών αυτοκινήτων (ΠΟΥΛΜΑΝ), πλην των εκτελούντων αστική ή υπεραστική συγκοινωνία, δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τις 13 ώρες ημερησίως και τις 72 ώρες εβδομαδιαίως. Σε αυτές περιλαμβάνονται :

α. Ο χρόνος οδηγήσεως (8 ώρες ημερησίως και 48 εβδομαδιαίως....)

δ. Τα διαλείμματα κατά τη διάρκεια της διαδρομής και οι διακοπές εντός και εκτός έδρας (ΥΑ 1907/1987 ΦΕΚ 594/Β/10-11-1987).

2. Επί διαδρομών που απαιτούν συνεχή οδήγηση άνω των έξι ωρών, διακόπτεται υποχρεωτικώς με τη συμπλήρωση 4ώρου συνεχούς οδηγήσεως επί μία ώρα.

3. Συμπληρουμένης 13ώρου απασχολήσεως του οδηγού και βοηθού του, απαγορεύεται η ανάληψη της εργασίας πριν την παρέλευση 10ώρου από της λήξεώς της.

Προσωπικό Φορτηγών Αυτοκινήτων

ΒΔ. 28/1-4/2/1938 ΦΕΚ 35/Α/1938

Α΄ κατηγορία: Τα μη εξυπηρετούντα ορισμένο εργοδότη φορτηγά αυτοκίνητα (αγοραία)

Β΄ κατηγορία: Τα φορτηγά αυτοκίνητα των εταιρειών ηλεκτρισμού, υδρεύσεως, φωταερίου και τηλεφώνων, τα εξυπηρετούντα έκτακτες ανάγκες των δικτύων τους.

Γ΄ κατηγορία: Τα φορτηγά αυτοκίνητα των λοιπών ανωνύμων εταιρειών, βιομηχανικών εργοστασίων και επιχειρήσεων πάσης φύσεως, τα μη εξυπηρετούντα έκτακτες ανάγκες του δικτύου φορτηγά αυτοκίνητα της περίπτωσης Β΄, ως και τα φορτηγά αυτοκίνητα των λατομείων, ορυχείων και μεταλλείων.

Η απασχόληση των οδηγών και βοηθών τους στα φορτηγά αυτοκίνητα, δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τις 48 ώρες την εβδομάδα, ημερησίως δε :

Α΄κατηγορία τις 15 ώρες στις οποίες υπολογίζονται οι εκ του σταθμού διανυκτερεύσεις διαδρομές, στάσεις, αναμονές και κάθε εργασία σχετική με την εκμετάλλευση του αυτοκινήτου, με εξαίρεση τις αναμονές στους σταθμούς (πιάτσα).

Β΄κατηγορία τις 16 ώρες. Η απασχόληση του οδηγού και βοηθού του δεν επιτρέπεται πριν την παρέλευση 16ώρου αν αυτοί συμπλήρωσαν 10ωρη εργασία, ούτε πριν την παρέλευση 24ώρου αν συμπλήρωσαν 16ωρη εργασία.

Γ΄κατηγορία τις 8 ώρες.

ΒΔ 882/1961 ΦΕΚ 224/Α/1-12-1961

Η (απασχόληση) οδήγηση του προσωπικού Α΄και Β΄κατηγορίας διακόπτεται από μία διακοπή διάρκειας μίας ώρας.

Οδηγοί Αγοραίων (Ταξί) και αυτοκινήτων Ιδιωτικής Χρήσης

ΒΔ. 14/8/1950 ΦΕΚ 202/Α/8-9-1950

1. Η ημερήσια εργασία των αγοραίων αυτοκινήτων (ταξί) διαιρείται σε δύο ισόχρονα διαστήματα, απασχολουμένου ιδίου οδηγού για καθένα χρονικό διάστημα.

2. Η απασχόληση των οδηγών των αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσεως επιχειρήσεων ή εκμεταλλεύσεων (πχ μεταφοράς προσωπικού). Η ημερήσια εργασία δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 12 ώρες στις οποίες υπολογίζονται οι εκ του σταθμού διανυκτερεύσεως διαδρομές, στάσεις, αναμονές, διακοπές και κάθε εργασία σχετική με την εκμετάλλευση του αυτοκινήτου, μη δυναμένης της υπέρβασης της ημερήσιας εργασίας των 8 ωρών.

Προσωπικό Ξενοδοχείων

ΥΑ. 45750/2874/1963 ΦΕΚ /259/Β/1963

Κατά τη διάρκεια της 8ώρου ημερήσιας εργασίας του υπό του εδαφ. β΄παρ. 1 του άρθ. 1 του ΝΔ. 1828/1942 οριζομένου κυρίως ξενοδοχειακού προσωπικού (αρχιθυρωροί, αρχιθαλαμηπόλοι, θυρωροί νυκτοφύλακες, επόπτριες, θαλαμηπόλοι, βοηθοί αυτών, σαλονιέρηδες, ιματιοφύλακες, γκρουμ, εξωτερικοί υπάλληλοι, επόπτες ταχυδρομείου, φροντιστές, αποθηκάριοι, αρχιτραπεζιέρηδες, μπάρμαν και μπουφετζήδες), επιτρέπεται μία διακοπή που δεν μπορεί να υπερβεί κατ' ανώτατο όριο τις πέντε ώρες ημερησίως.

Πωλητές - Ταμίες Ζαχαροπλαστείων 

ΥΑ. 46810/1961 ΦΕΚ 250/Β/25-7-1961

Οι ώρες εργασίας των υπαλλήλων (πωλητών – ταμιών) των ζαχαροπλαστείων όλης της χώρας ορίζονται σε οκτώ ημερησίως, με μία διακοπή κατά την κρίση του εργοδότη η οποία δεν μπορεί να υπερβαίνει τις τέσσερις ώρες από 1/6 μέχρι 30/9 και τις τρεις ώρες από 1/10 μέχρι 31/5

Εργατοτεχνικό Προσωπικό Εκκένωσης Βόθρων

ΥΑ. 70625/1964 ΦΕΚ 538/Β/9-9-1964

Οι ώρες εργασίας του εργατοτεχνικού προσωπικού εκκενώσεως βόθρων ορίζονται σε οκτώ ημερησίως, οι οποίες μπορεί να είναι συνεχείς ή με διακοπή η οποία δεν υπερβαίνει τις τέσσερις ώρες κατ' ανώτατο όριο.

Επιπλοποιοί - Ξυλουργοί

ΠΔ. 15/9/1935 ΦΕΚ 425/Α/26-98-1935

Οι ώρες εργασίας των (βιομηχανιών) επιπλοποιείων στα οποία γίνεται χρήση μηχανοκίνητων εργαλείων ή απασχολούνται άνω των δέκα εργατών, δεν επιτρέπεται να υπερβαίνουν τις οκτώ καθ' εκάστην και τις 48 κάθε εβδομάδα. Οι ώρες αυτές θεωρούνται πραγματικές, μη συμπεριλαμβανομένων των διακοπών ή διαλειμμάτων εργασίας.

Προσωπικό Κινηματογραφικής Βιομηχανίας

ΒΔ. 444/1967 ΦΕΚ 129/Α/31-7-1967

Οι ώρες εργασίας του τεχνικού και εργατικού προσωπικού του απασχολουμένου στη βιομηχανία του κινηματογράφου και των ηθοποιών με σχέση εξηρτημένης εργασίας, δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τις 8 καθ' εκάστην και τις 48 καθ' εβδομάδα.

Ώρες εργασίας θεωρούνται οι πραγματικές, μη συμπεριλαμβανομένων των διακοπών ή διαλειμμάτων εργασίας. Δε θεωρείται διακοπή ή διάλειμμα η απομάκρυνση από την εργασία για σωματική ανάγκη ή λόγω καταφανούς κινδύνου απομάκρυνση από την εργασία. Για ελαφρύ πρόγευμα επιτρέπεται μί μόνο διακοπή που δεν υπερβαίνει τη μισή ώρα. Η μεσημβρινή διακοπή για γεύμα δεν υπερβαίνει τις δύο ώρες και μπορεί να αρχίζει μεταξύ 12ης και 14ης ώρας.

Προσωπικό Φαρμακείων

ΒΔ. 398/1963 ΦΕΚ 113/Α/17-7-1963

Οι ώρες ανοίγματος, μεσημβρινής διακοπής και κλεισίματος των φαρμακείων και φαρμακαποθηκών, ορίζονται μετά γνώμη των ενδιαφερομένων επαγγελματικών ....

Η μεσημβρινή διακοπή της εργασίας δεν μπορεί να είναι άνω των τριών ωρών το χειμώνα και τεσσάρων ωρών το καλοκαίρι.

Κατώτερο Υγειονομικό Προσωπικό

ΥΑ. 39431/1961 ΦΕΚ 234/Β/12-7-1961

Επί μη εφαρμογής συστήματος εναλλασσομένων ομάδων κατωτέρου υγειονομικού προσωπικού, παρέχεται δυνατότητα μίας διακοπής που δεν μπορεί να υπερβεί τις πέντε ώρες.

Θυρωροί – Φύλακες – Νυκτοφύλακες

ΥΑ. 65982/1966 ΦΕΚ 600/Β/30-9-1966

Οι ώρες εργασίας των απασχολουμένων σε κάθε εργοδότη με σχέση ιδιωτικού δικαίου θυρωρών, φυλάκων και νυκτοφυλάκων, με εξαίρεση τους θυρωρούς πολυκατοικιών και μεγάρων, δεν επιτρέπεται να υπερβαίνουν τις 8 καθ' εκάστην και τις 48 καθ' εβδομάδα.

Σε περίπτωση διακεκομμένης απασχολήσεως επιτρέπεται μία διακοπή που δεν μπορεί να υπερβαίνει τις τρεις ώρες καθ' εκάστη.